Ogólnopolski Dzień Szczepień 2017

organizator
Klinika Immunologii - Centrum Diagnostyki Pierwotnych Niedoborów Odporności
im. Jeffreya Modella, Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka"
Polskie Towarzystwo Pediatryczne
Polskie Towarzystwo Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej - Sekcja Wakcynologii
Komitet Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka PAN - Komisja Immunologii Klinicznej

Sympozjum organizowane w ramach Europejskiego Tygodnia Szczepień

Wiodące tematy konferencji

Warszawa, 21 kwietnia 2017
21 kwietnia odbyło się XXXV Sympozjum "Szczepienia Ochronne" poświęcone najistotniejszym i najbardziej aktualnym problemom polskiego systemu szczepień ochronnych. Sympozjum organizowane było w ramach obchodów Światowego Tygodnia Na Rzecz Szczepień, ogłoszonego już po raz dwunasty przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Wszystkim zainteresowanym przekazujemy skrót tematów poruszanych podczas sympozjum oraz udostępnione przez wykładowców prezentacje poszczególnych wykładów.

Program Szczepień Ochronnych na 2017

Powszechne szczepienia przeciwko pneumokokom u dzieci do 2 roku życia.
Rozszerzenie od 1 stycznia 2017 roku zakresu obowiązkowych szczepień ochronnych o szczepienia przeciwko pneumokokom to przełomowa zmiana w Programie Szczepień Ochronnych (PSO). Spełniony został jeden z najważniejszych postulatów Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowa, wprowadzenie powszechnych szczepień przeciwko pneumokokom dla najmłodszych dzieci. Z dwóch dostępnych szczepionek - PCV13 i PCV10 Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się na zakup szczepionki PCV10 (kryterium ceny). Obie te szczepionki różnią się właściwościami i dlatego Pediatryczny Zespół Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowa ze względu na szerszy zakres ochrony oraz lepszą immunogenność zarekomendował szczepionkę PCV13 do programu obowiązkowych szczepień ochronnych dla dzieci do 2 roku życia - więcej tutaj.

Szczepienia przeciwko pneumokokom w grupach ryzyka.
Zgodnie z PSO na 2017 rok szczepienia w grupach ryzyka pozostają bez zmian. Dzieci od 6 tygodnia do 5 roku życia, u których rozpoznaje się chorobę przewlekłą wymienioną w PSO na 2017 rok powinny być szczepione szczepionką PCV13. Słabsza immunogenność PCV10 oraz mniejszy zakres ochrony przed serotypami odpowiedzialnymi za IChP (http://www.koroun.edu.pl/pdf/ICHP2016.pdf) stwarza w tej grupie większe ryzyko zachorowania na Inwazyjną Chorobę Pneumokokową (IChP). W Charakterystyce produktu Leczniczego (ChPL) szczepionki PCV10 z lipca 2017 jest informacja o słabszej immunogenności (aktywności opsonofagocytarnej) u pacjentów z HIV, oraz powtarzalnie niższą ochronę wobec serotypów 6B i 23F zarówno u pacjentów z HIV jaki i z anemią sierpowatą (ChPL z kwietnia 2017).

Rekomendacje towarzystw naukowych u osób z grup ryzyka.
Stanowisko Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych oraz towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Polskiego Towarzystwa Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej w kwestii rekomendacji szczepionki PCV13 do szczepień w grupach ryzyka nie uległo zmianie. Rekomendacje obejmują nie tylko szczepienia przeciwko pneumokokom szczepionką PCV13 u dzieci do 5 roku życia, ale także wszystkie grupy ryzyka do 19 roku życia włącznie.

"Zaszczep w sobie chęć szczepienia" to dynamicznie rozwijająca się akcja informacyjna Głównego Inspektora Sanitarnego, 03-729 Warszawa, ul. Targowa 65, zobacz: http://szczepienia.gis.gov.pl

Pan Minister Marek Posobkiewicz, Główny Inspektor Sanitarny wygłosił wykład nt. "Realizacja Obowiązkowych Szczepień Ochronnych w Polsce - regulacje prawne dotyczące realizacji szczepień ochronnych w Polsce". Całość wykładu - regulacje prawne, obowiązujące wszystkie osoby zaangażowane w realizacje szczepień ochronnych można znaleźć na http://ogolnopolskidzienszczepien.pl - materiały do pobrania.

Podstawy Prawne Szczepień

Zgodnie z art. 68 ust. 4 Konstytucji RP szeroko pojęte władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych, w tym zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W przeszłości szerzące się epidemicznie zakażenia i choroby zakaźne były przyczyną wysokiej śmiertelności i chorobowości, powodowały znaczące straty społeczne i ekonomiczne. Zwalczanie zakażeń i chorób zakaźnych oraz innych chorób o charakterze społecznym jest możliwe dzięki racjonalnym działaniom w obszarze zdrowia publicznego podejmowanym przez organy i instytucje państwa na każdym szczeblu w zakresie posiadanych przez nie kompetencji.
Działania te polegają na m.in. na właściwej regulacji prawnej szczepień ochronnych, na odpowiedniej działalności oświatowo - zdrowotnej i promocji szczepień ochronnych, na egzekwowaniu obowiązku poddawania się szczepieniom w odniesieniu do tych szczepień ochronnych, które są szczepieniami obowiązkowymi o zapewnieniu bezpieczeństwa szczepień ochronnych.

Minister Marek Posobkiewicz szczegółowo omówił cele zdrowia publicznego osiągane w drodze szczepień ochronnych.

Minister Marek Posobkiewicz

Profesor Anna Skoczyńska

Zakażenia bakteriami otoczkowymi w Polsce

Wykład dr hab. Anny Skoczyńskiej, kierownika Zakładu Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej, Narodowego Instytut Leków w Warszawie zawierał aktualne informacje o zagrożeniach wynikających z zakażeń bakteriami otoczkowymi. Zakażenia wywoływane przez Streptococcus pneumoniae są w dalszym ciągu główną przyczyną zachorowalności w Polsce. Inwazyjna choroba pneumokokowa, mimo jej niedoszacowania stanowi poważny problem zdrowotny. Bakterie te odpowiadzialne są za wysoką zachorowalność i śmiertelność. Na przestrzeni ostatnich 5 lat szczepionka PCV13 dawała wyższe o 20 % pokrycie serotypów odpowiedzialnych za IChP niż szczepionka PCV10, wynika to z dodatkowych serotypów zawartych w szczepionce PCV13: 3,6A i 19A. Serotyp 19A jest najbardziej zjadliwy wśród serotypów i jako jedyny wykazuje 80% wielolekooporność (dane KOROUN). Wysoka oporność na antybiotyki, szczególnie szczepów wywołujących zakażenia u dzieci stanowi poważny problem terapeutyczny. Najwięcej zachorowań i zgonów występuje w skrajnych grupach wiekowych, tzn. u dzieci poniżej 2. roku życia i osób powyżej 65. roku życia. Wśród szczepów w grupie osób starszych obserwuje się największą liczbę zgonów w przebiegu zapaleń płuc z bakteriemią, gdzie serotyp 3 jest najczęstszą przyczyną zgonu (więcej ...).

Perspektywy szerszej ochrony przed grypą w sezonie 2017 / 2018

Dr hab. n. med. Aneta Nitsch - Osuch, pracująca w Zakładzie Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, Warszawskiego Instytutu Medycznego w swoim wykładzie, który jest również dostępny w materiałach do pobrania przybliżyła słuchaczom jak poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia jest grypa sezonowa. Wg Światowej Organizacji Zdrowia - www.who.int/mediacentre/factsheets/fs211/en/, co roku choruje na grypę 5 - 10% osób dorosłych, jeszcze więcej dzieci 20 - 30% dzieci. Ciężki przebieg grypy dotyczy 3 - 5 milionów ludzi, z czego ponad 3.5 milliona osób w UE jest hospitalizowanych. Co roku umiera na świecie z powodu grypy od 250.000 do 500.000 osób, w tym ponad 170.000 w Unii Europejskiej.
Dr hab. n. med. Aneta Nitsch - Osuch podkreśla, że czterowalentna szczepionka przeciw grypie zapewnia najszerszą dostępną ochronę przed grypą, to właśnie ta szczepionka jest najlepiej dostosowane do obecnej sytuacji epidemiologicznej grypy. Potwierdzają to badania kliniczne wysokiej immunogenności i bezpieczeństwa szczepionki czterowalentnej. Jest to standard jak podkreśla dr hab. n. med. Aneta Nitsch - Osuch nowej profilaktyki grypy, rekomendowany przez najważniejsze międzynarodowe instytucje zdrowia publicznego.
Szczepienia przeciwko grypie w grupach ryzyka to jeden z głównych priorytetów zmian zgłaszanych przez Pediatryczny Zespół Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych. Dane epidemiologiczne przypominają o konieczności szczepień przeciwko grypie każdego roku, zachorowania u ludzi wywołują typy A i B wirusa grypy, które są w składzie szczepionki, stałym elementem wszystkich obecnie produkowanych szczepionek przeciwko grypie jest antygen wirusa grypy świńskiej AH1N1. Zachorowania w grupach ryzyka u pacjentów z defektem odporności czy u chorych z chorobami przewlekłymi stanowi ryzyko zgonu lub powikłań choroby zasadniczej. Obecnie dostępne są czterowalentne szczepionki, które zapewniają obecnie najszersze pokrycie. Szczepionki te mają obecnie rekomendacje światowych gremiów opiniotwórczych WHO, STIKO, ECDC, dlatego informacja o ich dostępności powinna znaleźć się w PSO.

Epidemiologia i profilaktyka zakażeń HIV - wskazania do diagnostyki

Wykład pani Ireny Przepiórki, ze Stowarzyszenia "Bądź z nami" w Warszawie zapoznał słuchaczy z aktualną sytuacją zakażeń w Europie i w Polsce. Od początku epidemii 78 mln osób zostało zakażonych HIV, z których zmarło 39 mln chorych na AIDS. Łączna liczba przypadków w Europie od 1980 roku to 2 003 717 zakażonych. W tym 1 011 377 przypadków zdiagnozowanych w Rosji. W 2015 r. zdiagnozowano ponad 153 000 nowych przypadków HIV co stanowi siedmioprocentowy wzrost w stosunku do poprzedniego roku. Najwięcej przypadków, bo 121 088 nowych przypadków HIV zdiagnozowano w Europie Wschodniej (79%). Najczęstszą drogą zakażenia wirusem HIV są kontakty seksualne, jednak u 50% nie udało się określić drogi zakażenia, kontakty homoseksualne stanowią 5% ogółu zakażonych, a zakażeni poprzez iniekcje (narkomani) 5%.
W Polsce jest najwyższy w UE odsetek osób nieświadomych zakażenia (ponad 60%), brak jest rzetelnej informacji o drogach zakażenia u osób zdiagnozowanych, wśród osób ze świeżo rozpoznanym zakażeniem często rozpoznawane jest zaawansowane zakażenie. Polscy lekarze 6 - 12 krotnie rzadziej niż w innych krajach UE zlecają testy. Na testy zgłaszają się głównie osoby młode (20 - 29), a najwyższa wykrywalność jest u osób w wieku 25 - 48 lat. Występuje świadoma rezygnacja ze stosowania prezerwatywy. Pełny wykład jest dostępny w materiałach do pobrania.

Szczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem

Drugi wykład pani Ireny Przepiórki, która jest również pracownikiem Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie dotyczył czynników ryzyka zachorowania na nowotwory w Polsce. Obecnie najważniejszym problemem zdrowotnym i główną przyczyną zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej są choroby nowotworowe. Zapobieganie zachorowaniom, wczesne wykrywanie i leczenie nowotworów stały się podstawowymi zadaniami w zakresie zdrowia publicznego. Prewencja pierwotna - zapobieganie zachorowaniom na raka odgrywa w niej szczególną rolę. Prewencja pierwotna skupia się na eliminowaniu lub zmniejszeniu ekspozycji na czynniki ryzyka rozwoju choroby nowotworowej, których rola w etiologii tej choroby została udowodniona w badaniach. Wśród 12 sposobów na zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka, które wymienia EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM jest wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz wirus brodawczaka ludzkiego - HPV. Kodeks zaleca szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, rozpoczynając je już w okresie noworodkowym oraz powszechne szczepienia dziewcząt przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego - HPV. Wykład dostępny jest w materiałach do pobrania.

Szczepienia HPV - fakty i mity

Wykład dotyczył stosowanej już od kilku lat szczepionki HPV9, zapewniającej obecnie najszerszą protekcję, efektywność i bezpieczeństwo. Eksperci Europejskiej Agencji ds. Leków (EMA) dokonali oceny profilu bezpieczeństwa szczepionki w oparciu o wnikliwą analizę danych z badań klinicznych (przed rejestracyjnych), zgłoszeń działań niepożądanych po wprowadzeniu do obrotu oraz doniesień literaturowych. Stwierdzili, że nie ma związku przyczynowo - skutkowego z występowaniem zespołu tachykardii postawno - ortostatycznej (POTS) oraz kompleksowego zespołu bólu regionalnego (algodystroficznego, CRPS).
Jednak ruchy antyszczepionkowe są nadal bardzo silne i podważają bezpieczeństwo szczepionki.
Brak jednoznacznych przyczyn występowania chorób autoimmunizacyjnych i autozapalnych w populacji, sprawia że za ich przyczynę uznaje się szczepienia. W niektórych publikacjach i doniesieniach medialnych winne się adiuwanty (składniki szczepionek wzmacniające odpowiedź na antygeny szczepionkowe). Jest to tzw. teoria "Autoimmunizacyjnego / Autozapalnego Zespółu Indukowanego Adiuwantami" (ASIA syndrom). Jej autorzy twierdzą że wodorotlenk glinu (aluminium), który pełni rolę adjuwantu jest odpowiedzialny za powstawanie chorób autoimmunizacyjnych. Mimo wielu lat badań (w tym również badań zleconych i autoryzowanych przez WHO) nie znaleziono danych potwierdzających istnienie takiego związku. Global Advisory Committee on Vaccine Safety (GACVS), Światowy Komitet Doradczy ds. Bezpieczeństwa Szczepień, WHO w Genewie od 1990 wielokrotnie potwierdzał wysoki profil bezpieczeństwa wodorotlenku glinu oraz szczepionek w których jest on zawarty. Więcej informacji o objawach, których nie można w świetle badań naukowych uznać za Niepożądane Odczyny Poszczepienne znaleźć można w materiałach do pobrania.

Typy 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 wirusa HPV stanowią 9 najczęstszych wirusów będących przyczyną nowotworów i chorób związanych z zakażeniem wirusem HPV występujących u mężczyzn i kobiet.
Tych 9 typów wirusa HPV przyczynia się do wystąpienia około:

90% przypadków raka szyjki macicy
80% stanów przednowotworowych szyjki macicy
50% zmian chorobowych szyjki macicy niskiego stopnia

A wśród przypadków HPV - pozytywnych odpowiadają za około:

95% przypadków raka odbytu
90% przypadków raka sromu
85% przypadków raka pochwy

Wirusy HPV 6 i 11 odpowiadają za wystąpienie ok. 90% przypadków kłykcin kończystych.

XXXV Sympozjum: "Szczepienia Ochronne"

Organizator:
Polskie Towarzystwo Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej - Sekcja Wakcynologii
Polskie Towarzystwo Pediatryczne
Klinika Immunologii
Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka"
Komitet Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka PAN - Komisja Immunologii Klinicznej
Fundacja Jeffreya Modella

Sympozjum organizowane w ramach Europejskiego Tygodnia na Rzecz Szczepień

21 kwiecień, 2017

Miejsce obrad: Centrum Konferencyjno - Kongresowe, ul. Bobrowiecka 9, Warszawa

Program

Sesja I: 10:00 Choroby zakaźne - zagrożeniem dla dzieci, dorosłych oraz osób starszych
			Przewodniczą: Prof. Ewa Bernatowska Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" Prof. Teresa Jackowska, Klinika Pediatrii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego
10:00	-	10:05	Otwarcie sympozjum - tematy wiodące
10:05	-	10:35	Epidemiologia i profilaktyka zakażeń HIV - wskazania do diagnostyki Irena Przepiórka, Stowarzyszenie "Bądź z nami", Warszawa
10:35	-	10:50	Europejski Tydzień Szczepień, Światowa Organizacja Zdrowia Paulina Karwowska, Dyrektor biura WHO w Warszawie
10:50	-	11:10	Realizacja obowiązkowych szczepień ochronnych w Polsce Minister Marek Posobkiewicz, Główny Inspektor Sanitarny, Warszawa
11:10	-	11:40	Konferencja prasowa
11:10	-	11:40	Przerwa kawowa
Sesja II: 11:40 Program Szczepień Ochronnych na 2016 / 2017 - perspektywy dalszych zmian
			Przewodniczy: Prof. Ewa Bernatowska, Klinika Immunologii, Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka"
11:40	-	12:10	Perspektywy szerszej ochrony przeciw grypie w sezonie 2017 / 2018 Dr hab. Aneta Nitsch - Osuch
12:10	-	12:20	Zakażenia bakteriami otoczkowymi Polsce - epidemiologia, możliwości profilaktyki Dr hab. Anna Skoczyńska, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej, Narodowy Instytut Leków, Warszawa
12:20	-	12:40	Kielce - czas po szczepieniach PCV13, co dalej ... Dr Marian Patrzałek, Kielce - Warszawa
12:40	-	13:10	Jak realizować obowiązkowe szczepienia przeciwko pneumokokom Prof. Ewa Bernatowska, Klinika Immunologii, Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka", Warszawa
13:10	-	13:40	Szczepienia HPV - fakty i mity Prof. Ewa Bernatowska, Klinika Immunologii, Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka", Warszawa
13:40	-	14:40	Lunch
Sesja III: 14:40 Jak oceniać bezpieczeństwo szczepień
14:40	-	15:10	ASIA syndrom - autoimmunizacyjny / autozapalny zespół objawów indukowany adiuwantami szczepionkowymi Dr hab. Bożena Mikołuć, Białostocki Uniwerstytet Medyczny, Białystok
15:10	-	15:40	Szczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem Irena Przepiórka, Centrum Onkologii - Instytut w Warszawie
15:40	-	16:00	Dyskusja: pytania i odpowiedzi z udziałem wykładowców

Partnerzy